เจดีย์พระประธานของวัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย ได้รับรางวัลยอดเยี่ยม (อันดับ ๑) หรือ Award of Excellence จากโครงการประกวดรางวัลเพื่อการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียและ แปซิฟิคประจำปี พ.ศ. ๒๕๕๖ โดยการบูรณปฏิสังขรณ์พระบรมธาตุมหาเจดีย์และพรินทรเปรียญปริยัติธรรมศาลานี้ สะท้อนความเข้าใจทางเทคนิค และเป็นโครงการอนุรักษ์ที่สร้างความตระหนักในคุณค่าของมรดกทางวัฒนธรรมใน ชุมชนรอบข้าง

             เมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา คณะกรรมการตัดสินจากนานาชาติร่วมประชุมตัดสินโครงการทั้งสิ้น ๔๗ โครงการจาก ๑๖ ประเทศทั่วภูมิภาคเอเซียและแปซิฟิค นายทิม เคอร์ติส ประธานคณะกรรมการตัดสินและหัวหน้าแผนกวัฒนธรรมขององค์การยูเนสโก กรุงเทพมหานคร กล่าวว่า “เราภูมิใจที่ได้เห็นว่าโครงการรางวัลฯนี้ได้รับความสนใจกว้างขวางมากขึ้น โดยมีโครงการเข้าร่วมทั้งจากประเทศหมู่เกาะคุกในแปซิฟิคตะวันออกไปจนถึง ประเทศสาธารณรัฐอิสลามอิหร่านในเอเซียกลาง”

              คณะกรรมการตัดสินได้ชมเชยโครงการรางวัลยอดเยี่ยม ดังนี้ “การบูรณปฏิสังขรณ์เจดีย์พระประธานซึ่งมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และพริน ทรเปรียญปริยัติธรรมศาลาได้ธำรงรักษาปูชนียสถานที่เป็นเอกลักษณ์โดดเด่น ของกรุงเทพมหานคร ผสานความศรัทธาทางศาสนากับความท้าทายทางวิศวกรรม โครงการนี้ส่งเสริมการพัฒนาภูมิปัญญาทางสังคมในย่านกะดีจีน ย่านประวัติศาสตร์ที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม และได้แสดงให้เห็นถึงความเข้าใจลึกซึ้งในรูปแบบสถาปัตยกรรมเฉพาะตัวของยุค รัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยการเสริมความแข็งแรงให้กับโครงสร้างภายใน ขณะที่ยังคงรูปลักษณ์ภายนอกของเจดีย์ที่ทรุดเอียงนี้ การบูรณะซ่อมแซมที่บูรณาการความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และวิถีการก่อสร้าง แบบดั้งเดิมได้สื่อสารขนบโบราณและสุนทรีย์แห่งยุคเก่า ความร่วมมือร่วมใจที่น่ายกย่องระหว่างพระสงฆ์ ผู้เชี่ยวชาญและชาวบ้านเป็นประจักษ์พยานถึงความสัมพันธ์อันยั่งยืนระหว่าง วัดและชุมชนในการธำรงรักษาพุทธศาสนสถานให้ดำรงอยู่ในฐานะศูนย์รวมจิตใจของ ชุมชนตราบจนทุกวันนี้”

รางวัลอื่นๆ ได้แก่

รางวัลดีเด่น (อันดับที่ ๒) หรือ Award of Distinction

รางวัลดี (อันดับ ๓) หรือ Award of Merit

รางวัลชมเชย หรือ Honourable Mention

            โครงการ รางวัลเพื่อการอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิคแห่งองค์ การยูเนสโกมีจุดประสงค์หลักเพื่อยกย่องบุคคลและองค์กรภาคเอกชน หรือโครงการความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน ในการบูรณปฏิสังขรณ์อาคารและสิ่งก่อสร้างที่เป็นมรดกอันทรงคุณค่าในภูมิภาค องค์การยูเนสโกเชื่อมั่นว่า ในการยกย่องภาคเอกชนเรื่องการบูรณปฏิสังขรณ์และการนำอาคารประวัติศาสตร์ เหล่านี้มาใช้ประโยชน์จะเป็นแรงผลักดันให้เจ้าของอาคารรายอื่นๆเริ่มดำเนิน โครงการอนุรักษ์ภายในชุมชนของตนเอง ไม่ว่าจะเป็นการกระทำโดยตัวบุคคล หรือการแสวงหาความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชนต่อไป

            โครงการที่ได้รับรางวัลคือโครงการที่สะท้อนความเข้าใจและปฏิบัติตามหลัก เกณฑ์ของโครงการรางวัลฯนี้ อาทิ การคงไว้ซึ่งจิตวิญญาณของสถานที่ ความสำเร็จด้านเทคนิค การประยุกต์ปรับใช้อย่างเหมาะสม ผลดีที่โครงการอนุรักษ์ได้ให้แก่สภาพแวดล้อมโดยรอบ และการสืบทอดวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของชุมชนท้องถิ่นไว้

            ทั้งนี้ โครงการอนุรักษ์ที่ส่งเข้าประกวดเพื่อเข้ารับการพิจารณารางวัลฯจะต้องมีอายุ มากกว่า 50 ปีขึ้นไป และแล้วเสร็จสมบูรณ์ ภายในระยะเวลา ๑๐ ปี นอกจากนี้ จะต้องมีการเปิดใช้อาคารนั้นๆมาแล้วอย่างน้อย ๑ ปีนับตั้งแต่วันที่ประกาศการประกวดรางวัลฯ

            ประเทศไทยได้ส่งโครงการอนุรักษ์เข้าร่วมการประกวดรางวัลฯมาเป็นระยะเวลา ต่อเนื่อง โดยนอกเหนือไปจากโครงการบูรณปฏิสังขรณ์พระบรมธาตุมหาเจดีย์และพรินทรเปรียญ ปริยัติธรรมศาลา วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร กรุงเทพมหานคร มีโครงการอนุรักษ์อื่นๆในประเทศไทย 9 โครงการที่เคยได้รับรางวัลจากองค์การยูเนสโก ได้แก่

http://www.unescobkk.org/news/article/-95aea5f13c/

เว็บเพจที่เกี่ยวข้อง

1. Top Award Given to Restoration of Principal Chedi at Wat Prayurawongsawas Worawihan in 2013 UNESCO Asia-Pacific Heritage Awards (03.09.2013)
2. UNESCO Asia-Pacific Awards for Cultural Heritage Conservation